PFAS-regelgeving bij werkkleding: Wat elke HSE-manager moet weten

PFAS staan volop in de belangstelling. Hun mogelijke impact op mens en milieu leidt wereldwijd tot strengere regels en toenemende druk om alternatieven te vinden. Tegelijkertijd blijft bescherming van de drager essentieel – en daar spelen PFAS op dit moment nog een belangrijke rol in. In dit artikel zetten we de feiten, normen en afwegingen op een rij. Zodat jij als HSE-manager goed onderbouwde keuzes kunt maken. 

Wat zijn PFAS? 

PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen – een familie van duizenden door mensen gemaakte chemicaliën. Ze zijn water-, vet- en vuilafstotend en worden toegepast in uiteenlopende producten zoals pannen, blusschuim en technische textiel. In werkkleding worden PFAS gebruikt in fluorcarbon-finishes en EPTFE-membranen, om bescherming te bieden tegen vocht, olie en vloeibare chemicaliën. 

Er zijn inmiddels verschillende generaties fluorcarbon-finishes ontwikkeld: 

• – C8: oudere generatie, met bewezen schadelijke milieu-impact 
• – C6: verbeterde milieuprestatie, maar bevat nog steeds PFAS 
• – C0: volledig PFAS-vrij, maar beperkt effectief tegen olie en oplosmiddelen 

De C0-variant is geschikt voor bescherming tegen water, maar niet tegen oliegebaseerde stoffen. Daardoor zijn de prestaties bij normen zoals EN 11611 en EN 11612 (E) niet altijd toereikend. 

Waarom wordt PFAS gebruikt in werkkleding? 

Beschermende werkkleding moet voldoen aan hoge eisen – zeker in omgevingen waar gewerkt wordt met gevaarlijke stoffen. PFAS helpen om de kleding vuil- en vloeistofafstotend te maken. Daarnaast beschermd het tegen oliën en oplosmiddelen. Dit is noodzakelijk voor het voldoen aan de normen EN13034 en EN11612.  Zonder deze eigenschappen kunnen chemische stoffen door het doek dringen, met alle risico’s van dien voor de drager. 

Wat zijn de regels rondom PFAS? 

De Europese norm EN13034 is leidend voor werkkleding die bescherming moet bieden tegen vloeibare chemicaliën. Deze norm stelt eisen aan de: 

• – barrièrewerking van het doek en de naden 
• – weerstand tegen vloeistofpenetratie en afstoting 
• – testen met chemische stoffen (water- en oliebasis) 

Let op: EN13034 biedt beperkte bescherming. Voor zwaardere risico’s is een zwaardere normering zoals EN14605 nodig (bijvoorbeeld voor gas- of dampbescherming). 

Hoe wordt die bescherming getest? 

De belangrijkste test binnen EN13034 is de Gutter-test (volgens EN 6530). Hierbij wordt er 10 ml vloeistof gedurende 10 seconden op het testdoek gegoten. Het doek ligt onder een hoek van 45 graden op absorberend materiaal. Het percentage doorgedrongen vloeistof wordt dan gemeten (dit is de penetratie-index) en de hoeveelheid afgestoten vloeistof wordt gemeten (afstotingsindex). 

Er worden vier chemicaliën getest. Olie gebaseerde chemicaliën zijn o-xyleen en butanol en voor water gebaseerde chemicaliën zijn natronloog (10%) en zwavelzuur (30%). Een stof slaagt als bij ten minste één chemische stof een penetratie ≤ 1,0% en afstoting ≥ 95%. 

De toekomst van PFAS in werkkleding 

De toekomst is helder: PFAS moet verdwijnen. Maar in de praktijk is het ingewikkelder. Voor olie gebaseerde stoffen is er nog geen volwaardig alternatief, dat de veiligheid van de drager waarborgt. Gelukkig zijn er voor water gebaseerde stoffen wel werkbare alternatieven ontwikkeld. Daarom is zorgvuldige afweging per toepassing nodig. De centrale vraag blijft: biedt een PFAS-vrije afwerking nog voldoende bescherming tegen de stoffen waar de drager mee werkt?

Europese regelgeving: REACH en het verbod 

De PFAS-regelgeving valt onder REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of Chemicals). Binnen deze regelgeving wordt PFAS in de kledingindustrie gefaseerd verboden. De verwachting: 

Vanaf 2025 is er een algemeen verbod op PFAS-gebruik in kleding. Er is een uitzondering tot 2037 voor PBM klasse III kleding (zoals EN13034), vanwege de noodzakelijke beschermingsfunctie. Dit betekent dat PFAS-gebruik nog toegestaan blijft voor werkkleding die voldoet aan bepaalde beschermingsnormen – maar alleen als het écht nodig is. 

Wat betekent dit voor jouw organisatie? 

Elke toepassing is anders. Daarom is het belangrijk om te weten met elke stoffen in jouw werkomgeving gaan voorkomen. Als het gaat om water stoffen, dan werkt een alternatief op PFAS perfect, maar als het gaat om olie gedragen stoffen, dan is PFAS nog noodzakelijk.Twijfel je of jouw kleding nog voldoet – of dat je kunt overstappen op PFAS-vrije alternatieven? Wij denken graag met je mee. 

Samen bepalen we wat wél en wat niet verantwoord is. Neem gerust contact met ons op.